Vesak là tên gọi tháng thứ 4 trong năm theo lịch cổ của Ấn Độ. Đại lễ Vesak, còn gọi là lễ Tam hợp Đức Phật. Đại Lễ Phật đản Vesak LHQ đã được tổ chức đến 2021 là lần thứ 16.
Năm 1999, Đại Hội đồng LHQ công nhận Vesak - kỷ niệm Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đản sinh, thành đạo và nhập niết-bàn là lễ hội văn hóa của nhân loại. Đến nay, Đại lễ đã trải qua 16 lần tổ chức tại các quốc gia Phật giáo; trong đó Việt Nam đăng cai tổ chức ba lần vào các năm 2008, 2014 và 2019.
Khung cảnh Đại Lễ Vesak LHQ lần thứ 16 năm 2019 Việt Nam đăng cai tổ chức tại chùa Tam Chúc tỉnh Hà Nam.
Theo dự kiến, Đại lễ Vesak LHQ lần thứ 17 sẽ diễn ra tại Thái Lan từ ngày 1 đến 3-5-2020. Ngày 6-3, trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covi-19 trên toàn thế giới, Ủy ban Quốc tế Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc (ICDV) đã thông báo hủy tổ chức sự kiện văn hoá, học thuật Phật giáo quốc tế lần thứ 17 này. Từ đó, trì hoãn việc tổ Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc 2020 lần thứ 17. Đây là dấu ấn lịch sử tổ chức Đại lễ Phật đản LHQ.
Từ xa xưa, Đại lễ Vesak được tổ chức tại các quốc gia Phật giáo theo truyền thống Nam truyền, bắt đầu từ Sri Lanka sau đó truyền sang Miến Điện, Thái Lan, Lào và Campuchia... Trong khi đó, do sử dụng hệ thống lịch riêng, một số quốc gia theo truyền thống Bắc truyền, như Trung Hoa, Việt Nam, Hàn Quốc và Nhật Bản, thường cử hành Đại lễ kỷ niệm ba ngày trọng đại trên vào ba ngày khác nhau trong năm. Tuy nhiên, từ kỳ Đại hội Phật giáo Thế giới lần thứ VI vào năm 1961, ngày Rằm tháng Tư âm lịch được xem là ngày Đại lễ Phật đản sinh (Đại lễ Vesak) và được các quốc gia theo truyền thống Phật giáo Bắc tông chấp nhận.
Nhật Long
