Tháng mười nhớ Bùi Giáng: “vị hành giả giữa hư không và chữ nghĩa”

Hình Tháng mười nhớ Bùi Giáng: “vị hành giả giữa hư không và chữ nghĩa”
- Tác giả: admin
Tháng mười lại về trong se lạnh đầu mùa gió. Tôi nhớ đến một người đã từng làm thơ bằng hơi thở của vũ trụ. Một người gọi nắng là tri kỷ, và coi cơn mưa là dấu hiệu của vô thường. Người ấy tên Bùi Giáng.

Người đi qua đời bằng một nụ cười tĩnh lặng

Trong thế giới ồn ào này, người ta thường nói về thành công, tài sản, danh vọng. Còn Bùi Giáng thì chỉ nói về ‘cõi’ cõi của những con chữ tự do, cõi của tâm thức đã buông hết những ràng buộc. Ông từng lang thang khắp Sài Gòn, cười giữa chợ đời như một kẻ tỉnh. Có người bảo ông điên, nhưng càng đọc, tôi càng thấy ông sáng suốt hơn bất cứ ai. Giữa phố xá nhộn nhịp, ông ngồi yên như một hành giả một thiền sinh giữa nhân gian.
Không phải thơ, không phải pháp chỉ là hơi thở nhẹ của hai người “thức” giữa cuộc đời.

Mưa nguồn và hành trình trở về tâm

Bùi Giáng viết Mưa Nguồn khi tuổi còn trẻ, nhưng từng câu chữ đã nhuốm màu của sự hiểu biết vượt thời gian. Trong từng vần thơ, ông không chỉ tả cảnh, mà tả tâm khi thấy mưa không chỉ rơi trên đất, mà rơi trên nỗi cô đơn của vạn vật.
“Ta về cúi mái đầu sương điểm
Nghe nặng từ tâm lượng đất trời.”
Người trẻ như tôi đọc những dòng ấy, thấy như có ai đó đang thì thầm bên tai rằng hạnh phúc không nằm ở những điều ta nắm, mà ở những gì ta dám buông.
Giữa đời và đạo một bài học cho người tỉnh thức
Phật dạy mọi sự đều huyễn. Bùi Giáng sống đúng như thế. Ông yêu và buông, ông cười và quên, ông đau nhưng không níu. Với người trẻ hôm nay, những lời ấy không phải chỉ để ngưỡng mộ, mà để soi vào chính mình. Khi ta mệt mỏi trong hành trình mưu sinh, khi ta lao về phía thành công mà quên mất hơi thở, thì Bùi Giáng nhắc ta dừng lại, nhìn lên trời xanh và mỉm cười vì biết rằng mọi thứ chỉ là tạm trú.
Chân dung Thi sĩ Bùi Giáng được nghệ nhân Trương Thị Thu thêu tranh XQ
Chân dung Thi sĩ Bùi Giáng được nghệ nhân Trương Thị Thu thêu tranh XQ

Doanh nhân cũng cần một chút thiền trong thơ

Không phải ai kinh doanh cũng phải cứng cỏi, không phải ai làm thơ cũng phải mộng mơ. Bùi Giáng dạy rằng giữa đời vẫn có thể thiền, giữa công việc vẫn có thể thơ. Giữa những cuộc họp, hợp đồng, thương thảo, ta vẫn có thể giữ trong lòng một khoảng lặng để nghe tiếng mưa của tâm mình. Doanh nhân thành đạt thật sự không phải người kiếm được nhiều nhất, mà là người tỉnh thức giữa dòng chảy lợi danh.
Một nén hương cho người đã đi qua cõi mộng
Tháng mười năm nay, tôi thắp một nén hương tưởng nhớ ông. Không ở chùa, không ở mộ, chỉ trong lòng. Bùi Giáng đã về với hư không, nhưng chữ ông vẫn còn đây như tiếng chuông buổi sớm, như lời kinh giữa đời, như nụ cười của người đã hiểu được khổ là gì và yêu là gì.

Vì sao gọi ông là “vị hành giả giữa hư không và chữ nghĩa”?

  • Hành giả: vì ông đi, lang thang, tìm thơ, tìm mình, tìm chốn về; không chỉ là chạy theo thành công hay danh vọng mà như thực hành sống. Ngay trong đời sống thường nhật: “Ăn trong vườn ngủ ngoài đường / Ấy là tình nghĩa máu hường cho tim…”

  • Hư không: không phải khoảng không vô nghĩa, mà cái khoảng trống mở để nhận thức, để thơ sinh ra, để người nhìn thấy cái vô thường, cái biến đổi, cái khởi và tàn.

  • Chữ nghĩa: thơ chữ là công cụ, là “câu”, là “vần”, là “ngôn ngữ” — nhưng đồng thời là thiền ngôn, là con đường, là hành trình. Ông không đóng khung trong “thơ” mà vừa sống thơ, vừa làm thơ, vừa tìm thơ.

  • Và “giữa” là cái vị trí thú vị: không hoàn toàn ở bên kia chữ nghĩa (là sống thuần thực), cũng không hoàn toàn chỉ trong chữ nghĩa (là chỉ viết, chỉ chơi chữ). Ông đứng ở mép — vừa bước chân vừa dừng lại, vừa nói vừa lặng.

Khi hậu sinh cúi đầu trước một bậc thầy của tự do

Là người trẻ tôi không hiểu hết cõi thơ ông, nhưng mỗi lần đọc lại, tôi thấy nhẹ hơn, thấy đời đáng sống hơn, thấy lòng an hơn. Bùi Giáng không chỉ là thi sĩ, ông là tấm gương của sự tỉnh thức giữa hỗn độn, là người tu trong dáng thi nhân, là người giữa chợ đời mà không hề mang nghiệp. Và mỗi độ tháng mười, khi những cơn mưa đầu mùa chạm vai, tôi lại nghe như có tiếng cười khẽ từ phía bên kia cõi mộng. Giọng ông vang lên như gió: ‘Ta về cúi mái đầu sương điểm…’ Và tôi kẻ hậu sinh nhỏ bé xin được cúi đầu chắp tay, gửi lòng tri ân đến người đã dạy tôi biết sống, biết yêu, và biết buông.

Trần Long | Phật học đời sống

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, báo Phật Học Đời Sống cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 0421 000 435 524
Ngân hàng Vietcombank
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Tin mới

Người lái đò thầm lặng trong cuộc đời

Thầy! Người xuất hiện trong cuộc đời những người học trò như chúng e một cách nhẹ nhàng nhưng đã lắng đọng lại những bài học vô cùng sâu sắc và không bao giờ mờ nhạt  đó chính là kiến thức mà thầy cô đã tận tụy truyền đạt, và cả những bài học về

Tu giả và thật tu

“Tu giả và tu thật”, Tu giả chỉ cần đổi áo, cạo đầu, tụng kinh, lạy Phật — vài ngày là xong, Tu thật thì phải rèn tâm, sửa tánh, bỏ thói quen xấu — có khi cả đời chưa xong. 🌿 Tu Giả và Tu Thật Trong cuộc đời, ai cũng mong cầu an

Nhân rộng mô hình “Bếp ăn từ thiện”

Với hiệu quả thiết thực của bếp ăn miễn phí cho bệnh nhân nghèo đặt tại Bệnh viện đa khoa tỉnh, đến nay Hội Chữ thập đỏ tỉnh đã nhân rộng mô hình “Bếp ăn từ thiện” (BATT) tại nhiều bệnh viện trong tỉnh. Đặc biệt, hoạt động nhân văn này ngày càng thu hút

Gập ghềnh con đường đến trường

Mẹ bỏ đi khi em tròn 1 tuổi. Ít lâu sau người cha cũng qua đời vì căn bệnh ung thư, để lại em cho bà nội. Em lớn lên trong cảnh thiếu vắng tình thương của cha mẹ, nhưng lại đầy ắp tình yêu thương của bà. Tuy nhiên, sức khỏe bà ngày càng

Sống tích cực là con đường tới thành công

Một người hạnh phúc không phải là một người sống trong hoàn cảnh thuận lợi, mà là một người có thái độ sống đúng trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Có thể trong một khoảnh khắc, một quãng thời gian nào đó bất kỳ ai cũng có thể có cảm giác mệt mỏi về khó

Ca sĩ Anh Tâm kể nhân duyên đến với Phật pháp

Là một ca sĩ hát nhạc thị trường bỗng có duyên lành hát ở chùa, tham gia các công tác từ thiện Phật giáo…, ca sĩ Anh Tâm dần chuyển sang hát nhạc Phật. Mới đây, anh cho ra mắt album Lạy mẹ Quan Âm với tâm nguyện cúng dường Tam bảo. Anh còn tham

Điều kỳ diệu của cho đi và nhận lại

Một hôm, một sinh viên trẻ có dịp đi dạo với giáo sư của mình. Vị giáo sư này vẫn thường được các sinh viên gọi thân mật bằng tên “người bạn của sinh viên” vì sự thân thiện và tốt bụng của ông đối với học sinh. Ảnh: minh họa Trên đường đi, hai

Richard Gere trải nghiệm cuộc sống người vô gia cư

Trong bộ phim mới của mình đang được thực hiện, Richard Gere đã trả nghiệm cuộc sống của những người vô gia cư và nhận ra nhiều điều thú vị. Hình ảnh nam tài tử gạo cội Hollywood bước ra đường chỉ với 100USD được đưa lên facebook đã gây nhiều tò mò cho người