Nhang thơm thấm đượm câu kinh nguyện cầu. Chủ nhà giữ lễ trước sau Đưa con và mẹ ra chào thiền sư, Thấy ai cũng nặng ưu tư
Tuy là thầy của Nhật Hoàng
Thiền sư vẫn thích lang thang du hành
Ngài tuy đã rất nổi danh
Vẫn làm khất sĩ dạo quanh khắp vùng.
Một hôm ngài chợt tạm ngừng
Ghé ngôi làng nhỏ trên đường lãng du
Trời chiều tăm tối âm u
Mưa rơi tầm tã, gió ru lạnh lùng
Thân ngài thấm ướt vô cùng
Dép rơm tơi tả muốn bung đứt rồi.
Tại ngôi nhà nhỏ ven đồi
Thấy vài đôi dép bày nơi cửa ngoài
Ngài bèn ghé lại tìm người
Hỏi mua dép mới thay đôi cũ này,
Một bà ở tại trong đây
Biếu ngài đôi dép. Lòng đầy xót xa
Thấy ngài thấm ướt tận da
Mời ngài ở lại trú qua đêm dài.
Thiền sư hoan hỉ nhận lời
Cảm ơn gia chủ là người từ bi
Rồi ngài ngồi tụng kinh khuya
Lời vàng vang vọng hướng về chúng sinh
Trước bàn thờ của gia đình
Nhang thơm thấm đượm câu kinh nguyện cầu.
Chủ nhà giữ lễ trước sau
Đưa con và mẹ ra chào thiền sư,
Thấy ai cũng nặng ưu tư
Khiến ngài chợt động tâm từ hỏi han.
Chủ nhà kể lể than van:
“Chồng con cờ bạc miên man tối ngày
Lại thêm rượu uống đến say
Về nhà đánh đập đọa đày vợ con,
Bạc thua vay mượn luôn luôn
Nhiều hôm biến dạng chẳng buồn về đây
Gia đình con khổ lâu nay
Làm sao chấm dứt cảnh này được đây?”
Thiền sư lên tiếng nói ngay:
“Tiện đây ta giúp một tay khó gì
Ít tiền đây hãy cầm đi
Rượu ngon, đồ nhắm mua về cho ta
Rồi đi nghỉ, đừng nề hà
Để ta chờ đợi chồng bà đêm nay!”
Trước bàn thờ khói hương bay
Ngài bèn tĩnh lặng, chắp tay, ngồi thiền.
*
Anh chồng về lúc nửa đêm
Lè nhè lên giọng say mèm hét la:
“Vợ con đâu chẳng đón ta
Đồ ăn thức uống mang ra mau nào!”
Mở cửa ra, đón chồng vào
Thiền sư lên tiếng ngay: “Chào chủ nhân,
Đây đồ uống, đây thức ăn
Ta mua dành sẵn tạ ân gia đình
Rất nhân hậu, rất nhiệt tình
Mời ta tạm trú ẩn mình qua đêm!”
Anh chồng vui vẻ uống thêm
Rồi lăn ra ngủ. Say mèm biết chi!
Thiền sư dào dạt từ bi
Ngồi thiền bên cạnh không gì trách chê.
Sáng sau vừa tỉnh giấc mê
Anh chồng ngơ ngác chẳng hề nhớ ra
Chuyện chi đã xảy đêm qua,
Anh nhìn ngài hỏi thật là ngạc nhiên
Thấy ngài ngồi kế gần bên
Dáng người thanh tịnh, hương thiền ngất ngây:
“Ông là ai mà ngồi đây?”
Thiền sư từ tốn xưng ngay tên mình
Rồi ngài kể lại ngọn ngành
Lý do lưu lại gia đình đêm qua.
Tiếng tăm ngài đã vang xa
“Thầy của Hoàng Đế” quả là nổi danh,
Anh chồng xấu hổ thật tình
Ăn năn, xin lỗi chân thành mãi thôi.
Ngài bèn hoan hỷ dạy lời:
“Vô thường vạn vật trên đời chớ quên
Thường ngắn ngủi! Đâu vững bền!
Nếu con cờ bạc triền miên tháng ngày
Lại thêm chè rượu mê say
Tan nhà, nát cửa, đọa đày tấm thân
Kéo theo tất cả thân nhân
Hố kia sa đọa cứ dần lún sâu.”
Lời từ thấm đượm nhiệm mầu
Khơi nguồn tâm trí từ lâu mê mờ
Anh chồng bừng tỉnh cơn mơ
Đột nhiên khai ngộ, ghé bờ thơm hương.
Cúi đầu thành thật thưa rằng:
“Đại sư dạy đúng. Lời vàng quý thay!
Làm sao con tạ ơn này
Tiếc thay ngài lát nữa đây lên đường
Ân sâu, nghĩa nặng còn vương
Con mang hành lý dặm trường tiễn đưa!”
Thiền sư hoan hỷ vô bờ:
“Nếu con muốn vậy há chờ đợi chi
Chúng ta chuẩn bị cùng đi
Tiễn ta vài dặm còn gì vui hơn!”
*
Cả hai người cùng lên đường
Đi chừng ba dặm tạm ngừng bước chân
Thiền sư nói giọng ân cần:
“Giờ con có thể quay luôn trở về!”
Anh chồng nài nỉ xin đi:
“Thêm năm dặm nữa đâu nề hà chi!”
Khi đi hết năm dặm kia
Anh chồng lại cố nằn nì tiễn thêm:
“Ơn ngài con thật khó quên
Xin mười dặm nữa trọn niềm thủy chung!”
Tiễn thêm mười dặm vừa xong
Thiền sư thúc giục anh chồng trở lui.
Lòng thanh thản, chí cao vời
Quyết không về nữa! Quyết rời nẻo xưa!
Anh chồng quỳ xuống khẽ thưa:
“Xin theo hầu cận đại sư suốt đời!”
*
Bao nhiêu năm tháng dần trôi
Đại sư nay chẳng còn nơi cõi trần
Anh chồng học đạo chuyên tâm
Trở thành đệ tử thay chân kế thừa
Danh ngài theo gió thơm đưa
Tên ngài đời đặt: “Thiền sư Không Về”
Quyết đi tầm đạo, nặng thề
Không hề quay lại, không hề trở lui.
Đến nay trải đã nhiều đời
Theo ngài học đạo bao người xuất thân.
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(thi hóa, phỏng theo Finding A Diamond On A Muddy Road truyện văn xuôi trong 101 ZEN STORIES của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
