Ngày vui trong hạnh nguyện, kỷ niệm bật giác ngộ nhân thiên, vì lòng bi mẫn thương chúng sanh thị hiện giữa nhân loại.
Hôm nay, trong không khí chuyển giao đất trời, mùa xuân bước qua, làm cho chúng con tận hưởng những mùi sen thơm từ Vũng bùm dơ, mà rồi trổ hương dâng tặng cho nhân loại một mùa hạ an nhiên, kỷ niệm ngày Bồ Tát Hộ Minh, từ cung trời đâu xuất, hạ sanh quán chiếu trở về nhân gian, thấy Đức từ Hoàng Hậu Maya, Đức Vua Tịnh Phạn, quán chiếu nhân duyên, ngài Bồ Tát Hộ Minh, biết nhân duyên trong quá khứ, tu tập tinh tấn còn tiền kiếp sau cùng là ngài thành Phật, nên hạ sanh vào thánh thai Đức hoàng hậu Maya, xứ Ca Tỳ La Vệ.
Chuyện kể rằng: "Chuyện kể Hoàng Hậu Maya là một người đạo đức và tràn ngập lòng từ bi. Bà là vợ của vua Tịnh Phạn thành Ca-Tỳ-La-Vệ, đã lớn tuổi rồi mà chưa có con. Một ngày kia vào buổi trưa, Đức Hoàng hậu đang nằm nghỉ ngơi thì rơi vào giấc mộng, bà thấy 4 vị thiên thần nâng 4 góc giường bay thẳng lên đỉnh núi Hy-Mã-Lạp-Sơn. Nơi đây có một con voi trắng 6 ngà từ trên trời bay xuống và chui vào hông phải của bà. Hoàng hậu giựt mình tỉnh giấc, cảm thấy trong người mát mẻ dễ chịu, tinh thần sảng khoái. Ngay lúc đó là lúc Hoàng hậu đã thọ thai.
Theo phong tục Ấn Độ, người phụ nữ khi mang thai phải về quê cha mẹ của mình để sanh nở. Hoàng hậu Maya cũng không ra khỏi tập tục đó. Gần ngày khai hoa nở nhụy, trên đường về quê cha mẹ, đến vườn Lâm Tỳ Ni ở ngay biên giới của hai nước Kosola (Nepal) và Ca-Tỳ-La-Vệ (Bắc Ấn Độ), Hoàng hậu ra lệnh cho đoàn tuỳ tùng dừng chân nghỉ mát vì nơi đây không khí dễ chịu thoang thoảng hương hoa nhẹ nhàng bay trong gió. Đoàn tuỳ tùng dừng lại. Khi Hoàng hậu Maya từng bước đi vào ven rừng ngắm cảnh, bà nhìn thấy một cây to có nhiều hoa nở rất đẹp mà trong kinh sách ghi là hoa Linh Thoại, có kinh ghi là hoa Vô Ưu. (Tương truyền loại hoa này 3,000 năm mới nở một lần, nhưng nếu hoa nở trái mùa, đó là hoa nở để chào mừng hay báo hiệu sẽ có một vị giác ngộ tương lai sắp ra đời.)".
"Về huyền thoại của Đức Phật thì chuyện xưa kể rằng, khi Hoàng hậu Maya đưa tay phải lên vịn vào cành cây Vô Ưu thì Thái tử ra đời, Ngài sanh từ bụng mẹ qua bên hông phải. Lúc đó liền có 2 vị Phạm Thiên xuất hiện đỡ lấy Ngài. Hai vòi nước một ấm một lạnh do 2 con rồng phun ra từ trên cao xuống tắm cho vị hoàng tử mới sơ sanh.
Tích cũ kể tiếp, Thái tử vừa lọt lòng mẹ đã bước đi bảy bước, mỗi bước có một hoa sen nở để đỡ lấy chân của Ngài. Đến bước thứ bảy Thái tử đưa một tay chỉ ngón trỏ lên trời, một ngón tay chỉ xuống đất thốt lên câu nói:
"Thiên thượng thiên hạ duy ngã độc tôn" nghĩa là " Trên trời dưới đất chỉ có chân-ngã (tức cái-Ta-chân-thật) là số một" ... rồi sau đó Ngài đã trở lại đời sống như một đứa bé sơ sanh bình thường khác.
Khi Thái tử sinh được 5 ngày, đức vua Tịnh Phạn (Suddhodana) đặt tên cho con trai là Siddhattha (tiếng Sanskrit) âm tiếng Việt là Sĩ-Đạt-Ta, họ là Gotama, âm tiếng Việt là Cồ Đàm. Tiếng Pãli là Siddharta Gautama. Ngài thuộc dòng dõi quí tộc Thích Ca (Sakiya).
Theo phong tục thời bấy giờ, nhà vua cho mời nhiều vị đạo sĩ Bà La Môn học rộng tài cao vào triều dự lễ đặt tên và xem tướng cho Thái tử. Có tám vị đạo sĩ lỗi lạc vào cung xem tướng cho Thái tử. Bảy vị đưa lên 2 ngón tay và giải thích hai lẽ: Một là Thái tử sau này sẽ trở nên vị Hoàng đế vĩ đại nhứt thế gian, hai là Ngài sẽ đi tu và đắc quả Phật. Riêng đạo sĩ trẻ tuổi tên là Kiều Trần Như (Kondanna) thì bảo rằng sau này Thái tử sẽ xuất gia và thành tựu quả Chánh Đẳng Chánh Giác.
Trước đó, có một vị đạo sĩ tên là A-Tư-Đà (Asita) là một người thân tín của nhà vua tu hành trên núi Hy-Mã-Lạp-Sơn, nhân chuyến hạ sơn nghe dân gian loan truyền Hoàng hậu Maya vừa hạ sanh hoàng nam, nên ông xin được vào thăm Thái tử. Vua Tịnh Phạn lấy làm hân hoan, cho bồng Thái tử ra đảnh lễ đạo sĩ. Đạo sĩ A-Tư-Đà xem tướng Thái tử rồi tiên tri rằng về sau Thái tử sẽ trở nên bậc vĩ nhân cao quý nhất của nhân loại. Nói xong, ông sụp quỳ lạy Thái tử. Thấy lão đạo sĩ đảnh lễ con mình như vậy, đức vua Tịnh Phạn cũng làm theo đạo sĩ, xá chào con mình.
Kế đó, đạo sĩ bỗng dưng cất tiếng cười khan rồi lại khóc. Đức vua và mọi người ngạc nhiên trước những cảm xúc vui buồn của đạo sĩ, hỏi tại sao, thì được đạo sĩ A-Tư-Đà giải thích rằng ông vui mừng vì biết rằng về sau Thái tử sẽ đắc quả Phật và ông khóc vì biết rằng không bao lâu nữa ông sẽ chết và tái sanh vào cảnh giới Vô Sắc (là cảnh giới mà người đắc thiền sẽ tái sanh vào). Do đó ông sẽ không được hưởng phước lành thọ giáo với bậc trí tuệ cao siêu, Chánh Đẳng Chánh Giác.
Sau lễ đặt tên Thái tử được 2 ngày, Hoàng hậu Mahãmaya đột nhiên qua đời, trong kinh ghi bà được sanh về cung trời Đao Lợi. Lúc bấy giờ, Vương phi Mahã Pajãpati Gotami (em ruột của hoàng hậu) tình nguyện nuôi dưỡng Thái tử cho đến khi Ngài khôn lớn."
( trích Đức Phật Thích Ca và Huyền Thoại- thích Nữ Hằng Như- báo thiền tánh không).Qua góc nhìn về sự huyền thoại và lịch sử, giúp ta tu học và thầm nghĩ về ngày trọng đại cho chúng ta noi theo.
Thật vậy, kỷ niệm ngày đản sanh ta cần học 3 điều sau :
- Ta có góc nhìn trong niềm tin, vì niềm tin giúp cho ta có trí tuệ, sức mạnh, tình thương và cách sống bao dung, nên ai là con của chư Phật, khởi tâm quy y với ngài bằng hạnh nguyện tự giác, thì vị ấy cần có niềm tin.
- Ta có góc nhìn trong hạnh nguyện, vì hạnh nguyện là làm bằng sự tư duy, bằng sự học hỏi, bằng tư chất của một vị xuất trần, khiêm cung, Đức hạnh, giữ gìn thánh giới căn bản, để góc nhìn hạnh nguyện chính là sự an trú lối đi về trong đại định từ bi và trí tuệ. Vì trí tuệ giúp ta vược qua giông bảo tham, sân, si, hay giúp ta thoát ải mê lầm trong cuộc sống phong ba.
- Ta có góc nhìn qua vô ưu uy tín, vì đóa hoa tinh sạch, đóa hoa tư niệm trong lành, việc làm và hành động chúng ta nhất nhất tương chủ.
Từ đây, năm 2018, ngày trăng tròn tháng tư lại về theo quy luật nhân sinh, chúng con học đoài tánh từ, tánh bi, tánh hỷ, tánh xã, tánh trí, tánh tuệ, tánh nhẫn, tánh học về giới, táng học về định, táng học về tuệ giác theo công hạnh Thích Ca.
Mùa sen về, ai là con của bậc cha lành từ phụ xin khởi lòng từ ứng dụng mọi nội tâm.
Tk: Thích Minh Thế - Hỷ Tâm Hải Triều
Ngày Phật Đản mùng 8-04-Mậu Tuất. Pl: 2562- Dl: 2018 chúng con đồng Bái vọng tôn dung.
